Чулацаман тӀегӀо

Мандела, Нельсон

1000 йукъара цхьа йаззам
ХӀара йаззам Википеди чуьра бу — маьрша энциклопеди
Нельсон Ролилахла Мандела
коса Nelson Rolihlahla Mandela
ГӀуллакхан тайпа политик, автобиограф, практикующий юрист, политический активист, политический заключённый, сценарист
Вина меттиг
Кхелхина меттиг
Да Гадла Генри Мфаканьисва[d][1]
Нана Носекени Фанни[d][3]
Нельсон Ролилахла Мандела Викилармехь

Не́льсон Роли́лахла Манде́ла (коса Nelson Rolihlahla Mandela, [xoˈliɬaɬa manˈdeːla][4]; 1918 шеран 18 июль, Куну, Умтата уллехь[5]2013 шеран 5 декабрь) — хьалхара Къилба Африкин Республикин Ӏаьржа президент 1994 шеран 10 май дуьйна 1999 шеран 14 июнь кхаччалц. Апартеидаца жигара къийсамхо. И къийсам бахьнехь 27 шо набахтехь деккхира цо. Машеран Нобелин совгӀатан лауреат 1993 шо. Иштта КАРехь Нельсон Манделех олу Мадиба (коса халкъан цӀе йу иза)[6].

Нельсон Мандела 1937 шарахь[7].
Роббен гӀайренахь йолу набахтин уьйтӀе
Мандела чохь веллина набахтин камера
Мандела а, АЦШ президент Билл Клинтон. 1993 шо.
СССРн почтан марка, 1988 шо.

Доьзалла[бӀаьра нисйан | нисйан]

  • Макгахо Мандела — жимах кӀант[8] — СПИД бахьнехь велла 2005 шарахь. Иза вара 54 шо кхаьчна[9]
  • Тембекиле — воккха кӀант — машенахь велла. Мандела цу хенахь набахтехь вара. Ӏедало шен кӀентан тезете ца вахийтира иза.
  • Манделин кхо йоӀ ю: цхьаъ Эвелинc йинарг (Эвелин йелира 2004 шарахь); шиъ — шозлугӀа зудчос йинарш (Винни Мандела).
  • Эвелин йара Макгахон нана. 2004 шарахь Макгахо зуда а йелира — Зонди.
  • Мандела 80 шо кхаьчча йалира Мозамбик президент Самора Машелх йисина зуда. ХӀинца Граса Машел дуьненахь цхьаъ бен йоцу зуда йу шина пачхьалкхан хьалхара леди хилларг.

СовгӀаташ[бӀаьра нисйан | нисйан]

Нельсон Мандела 20 сов совгӀат ду:

Виццавар[бӀаьра нисйан | нисйан]

  • В честь Манделы английская группа The Specials A.K.A. записала песню «Free Nelson Mandela».
  • В честь Манделы названы городской округ Бухта Нельсона Манделы (в котором также расположен стадион Нельсон Мандела Бэй) и Национальный стадион Уганды.
  • В Кейптауне в честь Манделы названа улица[13].
  • В Мапуту, Мозамбик, в честь Манделы названа улица
  • В центре Лондона установлен памятник Нельсону Манделе[14].
  • В 1988 году была выпущена почтовая марка СССР, посвящённая Манделе.
  • В 2009 году снят к/ф «Непокорённый» — биографическая драма, основанная на жизни Нельсона Манделы[15].
  • В 2012 году компанией Google создан цифровой архив, посвящённый Нельсону Манделе.[16]
  • В 2012 году Резервным банком ЮАР была введена в оборот новая серия банкнот 10, 20, 50, 100 и 200 рэндов на которых изображён портрет Нельсона Манделы.[17]

Произведениш[бӀаьра нисйан | нисйан]

Нельсон Манделас йазйинарш:

  • Long Walk to Freedom (автобиографи),
  • The Struggle Is My Life,
  • Nelson Mandela Speaks: Forging a Democratic, Nonracial South Africa.

Билгалдахарш[бӀаьра нисйан | нисйан]

  1. 1 2 Mandela N. Long Walk to Freedom (инг.): The Autobiography of Nelson Mandela — 1 — Little, Brown, 1994. — P. 3.
  2. Ex-wife challenges Nelson Mandela's will, demands homestead (инг.)Los Angeles Times, 2014.
  3. Mandela N. Long Walk to Freedom (инг.): The Autobiography of Nelson Mandela — 1 — Little, Brown, 1994. — P. 6.
  4. Распространён также вариант чтения Ролихлахла
  5. Биография Нельсона Манделы. РИА Новости (2013 шеран 8 июнь). Архивйина 2013 шеран 10 июнехь
  6. Madiba’s Many Names Архивйина 2012-01-02 — Wayback Machine Nelson Mandela Foundation
  7. Mandela 1996, pp. 16, 17
  8. Brief chronology of Nelson Mandela’s life Архивйина 2007-10-12 — Wayback Machine
  9. Сын Манделы умер от СПИДа
  10. Указ Президента Российской Федерации от 24.08.1995 № 871 «О награждении орденом Дружбы Манделы Н. Р.» Архивйина 2013-08-01 — Wayback Machine
  11. Нельсон Мандела награждён Орденом ацтекского орла Архивйина 2014-12-30 — Wayback Machine
  12. The Golden Jubilee Medal President Nelson Mandela, C.C.(ингалс.)
  13. Cape Town finally takes the time to honour Nelson Mandela (The Observer).(ингалс.)
  14. Nelson Mandela statue is unveiled. BBC News, 29 August 2007
  15. Успешные люди: Нельсон Мандела Архивйина 2013-03-27 — Wayback Machine(оьр.)
  16. Nelson Mandela Digital Archive Project
  17. South African Reserve Bank New Banknotes — One of a Kind Архивйина 2013-08-01 — Wayback Machine

Литература[бӀаьра нисйан | нисйан]

  • Кто есть кто в мировой политике / Редкол.: Кравченко Л. П. (отв. ред.) и др. — М.: Политиздат, 1990. ISBN 5-250-00513-6

Хьажоргаш[бӀаьра нисйан | нисйан]